AQAP Belgesi

AQAP Belgesi Nedir?

AQAP Belgesi, NATO tarafından geliştirilen AQAP standartları çerçevesinde askeri alanda faaliyet gösteren firmalara verilen bir belgedir. NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), 1968 yılında NATO üyesi ülkeler için AQAP’ı (Allied Quality Assurance Publications-Müttefik Kalite Güvence Yayınları) yayınlamıştır. AQAP Belgesi, askeri ve savunma sanayi sektörüdeki firmaların kalite yönetim sisteminin AQAP standartlarının gereksinimlerine uygun olduğunu doğrulamaktadır. Ülkemizde AQAP Belgesi, Milli Savunma Bakanlığının açtığı ihalelere katılım için bir ön koşuldur. Bu ihalelere sadece AQAP Belgesi olan firmalar katılabilmektedir. Firmalar, AQAP Belgesi ile kalite güvence sistemi için çok önemli bir sektörel şartı sağlayabilmekte, ayrıca uluslararası alanda askeri gücünü ortaya koyabilmektedir. AQAP, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi çerçevesinde geliştirilen bir standart olup genel yapısı bu ISO 9001 ile benzerlik göstermektedir.

Günümüzde her sektörde olduğu gibi askeri amaçlı tasarım, araştırma, geliştirme ve üretim yapan firmalar için de kalite güvence sistemi en önemli gereksinimlerden biridir. Bu alanda faaliyet gösteren firmaların konuyla ilgili uluslararası düzeyde otorite sayılabilecek kurumların yayınladığı standartlara uyum göstermesi gerekmektedir. NATO da askeri anlamda tüm dünya için en önemli kuruluşlardan biri olduğu için başta NATO üyesi ülkeler olmak üzere diğer ülkelerde askeri ve savunma amaçlı faaliyet gösteren firmalar, NATO’nun yayınladığı standartları dikkate almak zorundadır.

NATO’nun askeri firmalar için AQAP kapsamında yayınladığı standartlar şunlardır:

  • AQAP 2000 – Yaşam Döngüsü Boyunca Kaliteye Entegre Sistem Yaklaşımına İlişkin NATO Politikası
  • AQAP 2070 – NATO Karşılıklı Devlet Kalite Güvencesi (DKG) Süreci
  • AQAP 2105 – Verilebilir Kalite Planları için NATO Gereksinimleri
  • AQAP 2110 – Tasarım, Geliştirme ve Üretim için NATO Kalite Güvence Gereklilikleri
  • AQAP 2131 – Son Kontrol için NATO Kalite Güvencesi Gereklilikleri
  • AQAP 2210 – NATO AQAP 2110 için Ek Yazılım Kalite Güvence Gereklilikleri
  • AQAP 2310 – Havacılık, Uzay ve Savunma Tedarikçileri için NATO Kalite Yönetim Sistemi Gereklilikleri

Türkiye’de AQAP Belgesi alan çok sayıda firma bulunmaktadır. Bu firmalar, yukarıda belirtilen gereklilikler doğrultusunda belgelendirilmiş ve ilgili AQAP standardına göre sertifika almıştır. Ülkemizde özellikle AQAP 2110 için yasal bazı düzenlemeler olup 5201 sayılı kanun kapsamında listelenen askeri ürünlerle ilgili üretim yapan firmaların AQAP 2110 Belgesi alma zorunluluğu bulunmaktadır.

AQAP Belgesi Nasıl Alınır?

Ülkemizde AQAP Belgesi Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilmektedir. Bakanlık, endüstriyel kalite güvence seviye belgesi kapsamında ilgili AQAP standardının kalite gerekliliklerini karşılayan firmalara AQAP Belgesi vermektedir. Belge için başvuru yapacak firmaların hazırlaması gereken belgeler şu şekildedir:

  • AQAP Belgesi başvuru formu
  • AQAP’a uygun hazırlanmış Kalite El Kitabı ve Kalite Sistem Prosedürleri dokümanları
  • Firmayı tanıtım sunumu / formu
  • Bakanlık ile firma arasında AQAP Belgesi kapsamında yapılan anlaşma
  • Ticaret sicil kaydı ve vergi mükellefiyet belgesi
  • Kuruluş / üretim izin belgesi

Son iki belge Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı kurumlar için geçerli değildir.

AQAP sürecinde belgelendirme ve denetim faaliyetleri Bakanlık tarafındna yürütülmektedir. AQAP Belgesi almak isteyen bir firmanın takip etmesi gereken adımlar şu şekildedir:

  • Bakanlığa belgelendirme başvurusunda bulunulması
  • Gerekli dokümanların hazırlanması ve Bakanlığa iletilmesi
  • Firma ziyaretlerinin yapılması ve AQAP gerekliliklerine uygunluğun yerinde denetlenmesi
  • Denetimde tespit edilen uygunsuzlukların raporlanması
  • Firmanın bu uygunsuzluklar için düzeltici / önleyici faaliyetler geliştirmesi
  • Denetimlerde başarılı olan firmalara AQAP Belgesi verilmesi

AQAP Belgesinin Faydaları

AQAP Belgesi askeri firmalara şu faydaları sağlamaktadır.

  • NATO ilkelerine ve gerekliliklerine uygun bir kalite güvence sistemi oluşturulması
  • Müşterilere ve diğer paydaşlara askeri anlamda en katı gereksinimleri ihtiva eden AQAP standartlarına uygunluğunun beyan edilmesi
  • Global askeri pazarında saygın bir konum elde edebilmek; güvenilir ve kaliteli ürünlerle pazar payını artırabilmek
  • Piyasada rekabet avantajı elde edebilmek
  • Yetkin, profesyonel ve saygın bir marka imajı oluşturabilme
  • Başta MSB ihaleleri olmak üzere birçok kamu ve özel sektör ihalelerine katılım hakkı elde etmek